رایانش ابری چیست؟
احتمالا با عبارت رایانش ابری در موضوعات متفاوت بسیار مواجه شده‌اید، اما پردازش و فضای ابری به چه معناست؟
ساده‌ترین تعریف از رایانش ابری را می‌توان نگهداری و دسترسی به اطلاعات و برنامه‌ها دانست یا این تفاوت که این دسترسی محدود به رایانه و ابزار ذخیره فیزیکی اطلاعات نیست بلکه تنها با اتصال به اینترنت قابلیت استفاده فراهم می‌شود. در این تعریف، ابر استعاره‌ای برای اینترنت درنظر گرفته شده است. رایانش ابری سرویسی را به کاربران خود عرضه می‌کند که شامل سرور، ذخیره‌سازی اطلاعات، پایگاه‌های داده، شبکه، نرم‌افزار، تحلیل و هوش مصنوعی بر بستر اینترنت یا ابر است و همین نوآوری و انعطاف در سیستم سبب شده تا هر روز بیش از گذشته در میان کسب‌وکارها به محبوبیت برسد.
شما احتمالا در بسیاری از فعالیت‌های خود از سرویس رایانش ابری استفاده می‌کنید، نگهداری عکس، ایمیل یا موسیقی نیز که در میان کاربران رایج است توسط همین سرویس‌های ابری انجام می‌شوند. جیمیل و دراپ باکس دو نمونه بسیار رایج اند که سالهاست در اختیار عموم قرار گرفته‌اند، هرکدام از این شرکت‌ها به سیستم پردازش ابری سرورهای کامپیوتری و دستگاه‌های ذخیره‌سازی متصل شده به شبکه‌های ارتباطی کامپیوتری مجهزند و به همین دلیل سرویس‌دهی جهانی دارند و خدمات خود را به تمام دنیا ارائه می‌دهند.
اطلاعاتی که در سیستم ابری ذخیره می‌شود از طریق اینترنت قابل دسترس‌اند و این داده‌ها، میان سیستمی که کاربر استفاده می‌کند و فضای ابری به اشتراک گذاشته می‌شود و هرگونه تغییر در تمامی نسخه‌های دیگر آن نیز اعمال می‌شود و فایل موجود در فضای ابری نیز تغییرات نهایی را می‌پذیرد.
امنیت در رایانش ابری
داده‌های کاربران معمولا در نزدیک‌ترین پایگاه داده به محل اقامت کاربر ذخیره می‌شوند، اگرچه محل ذخیره‌سازی داده‌ها برای کاربران اهمیتی ندارد و آنچه که آن‌ها را در رابطه با سیستم رایانش ابری نگران می‌کند؛ امنیت این سیستم است. گزارشات فراوان از نفوذ به اطلاعات مردم، این نگرانی را برای کاربران جدی‌تر کرده است. آسیب‌پذیری سیستم رایانش ابری بسیار کمتر از سیستم‌های سنتی گذشته است و استفاده از فناوری مدرن در تقویت امنیت آن در برابر خطرات احتمالی بسیار مؤثر بوده است.
امنیت سیستم رایانش ابری تا جایی پیش رفته که علاوه بر تدابیر امنیتی جهت حفظ اطلاعات، بازیابی و پشتیبان‌گیری از اطلاعات را نیز در نظر گرفته است و همواره آمادگی برای وقوع خطرات احتمالی غیر قابل پیش‌بینی مثل نقص فنی در سیستم یا خطای کاربر وجود دارد.
انواع رایانش ابری
مدلهای رایانش ابری با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که ملاک انتخاب هر کسب‌وکار بر مبنای نیاز خود است. منظور از مدل رایانش ابری، خود فضای ابری است. این مدلها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
ابرهای عمومی
ابرهای عمومی توسط شرکت ثالثی مدیریت می‌شوند که زیرساخت کلی، نرم‌افزار و سخت‌افزار را مدیریت می‌کنند. شیوه دسترسی به این ابرها کاملا عمومی است به این معنا که افراد و شرکت‌های مختلف به آن دسترسی دارند. مهم‌ترین مزیت این نوع ابر توانایی مقیاس بخشیدن سریع به یک سرویس است. ابرهای عمومی برای مواردی که از حساسیت کمتری برخوردارند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ابرهای خصوصی
ابرهای خصوصی امکان بهره‌مندی از ویژگی‌های ابرهای عمومی را بدون نگرانی از عدم کنترل بر داده‌ها را فراهم می‌کند. منابع رایانش ابری خصوصی انحصارا در اختیار سازمان و یا کسب‌وکار قرار می‌گیرد، این زیرساخت در داخل سازمان ایجاد شده و به شکل عمومی برای دیگران قابل دسترس نیست؛ البته این امکان وجود دارد که این فضا در خود سازمان نباشد و در شرکت دیگری مستقر باشد.
ابرهای ترکیبی
ابرهای ترکیبی فراگیرترین سرویس ابری است و ترکیبی از ابرهای عمومی و خصوصی را شکل می‌دهند. به این ترتیب کسب‌وکارهایی که این مدل را انتخاب می‌کنند از سطوح مختلف رایانش ابری برخوردار می‌شوند و داده‌های خود را با توجه به جزئیات در ابرهای عمومی و خصوصی نگهداری می‌کنند.
انواع سرویس‌های ابری
سرویس‌های ابری در سه دسته متفاوت تعریف می‌شوند که نقاط اشتراکی نیز با هم دارند؛ به بیان دیگر فناوری ابری درمجموع، از سه سرویس تشکیل شده است: ۱. زیرساخت به‌عنوان سرویس (IaaS)؛ ۲. نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS)؛ ۳. پلتفرم به‌عنوان سرویس (PaaS)
- زیرساخت به‌عنوان سرویس (IaaS)
IaaS اولین دسته از سرویس‌های رایانش ابری است، که در این سرویس ابری عمومی، زیرساخت‌ها توسط یک ارائه‌دهنده سرویس ابری و در خارج شرکت ایجاد می‌شود. عموما IaaS به عنوان محیط آزمایشی قبل از توسعه نرم‌افزارها استفاده می‌شود، کاربران نیاز به خرید نرم‌افزار یا سرور ندارند و براساس تقاضا می‌توانند این منابع را در سرویس‌های برون‌سپاری تهیه کنند.
این سرویس پایه‌ای ترین نوع خدمات ابری شامل تهیه‌ی سرور، پردازنده، فضای ذخیره‌سازی و … را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
- نرم‌افزار به‌عنوان سرویس (SaaS)
SaaSرایج‌ترین دسته از سرویس‌های ابری است، که نرم‌افزار را به صورت کامل از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می‌دهد. خدماتی که این سرویس در اختیار مشتریان قرار می‌دهد از طریق عضویت و بدون نیاز به نصب برنامه‌ی خاص انجام می‌شود.
- پلتفرم به‌عنوان سرویس (PaaS)
PaaSپیچیده‌ترین دسته از سرویس‌های ابری است که برای توسعه و طراحی نرم‌افزار به‌کار گرفته می‌شود. در این سرویس، بستری به مشتریان ارائه می‌شود و ابزارهایی در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد تا به کمک آن‌ها فرصت طراحی، توسعه و مدیریت نرم‌افزار را داشته باشند.
جمع‌بندی
یکی از چالش‌هایی که کسب‌وکارها همواره با آن درگیر بوده‌اند، همگام سازی اطلاعات در دوره‌های متفاوت است که با کمک فناوری رایانش ابری، نگهداری و پردازش هرگونه تغییرات در اطلاعات به سادگی میسر است و علاوه بر مدیریت این اطلاعات، نگرانی از امنیت داده‌ها نیز ساماندهی شده است.
فناوری رایانش ابری با هدف مدیریت اطلاعات و دسترسی آنی به آن‌ها ایجاد شد که ماموریتی فراتر از هدف اولیه خود یافت، پیشرفت‌های بسیاری را تجربه کرده و همچنان روند صعودی رشد آن را شاهد هستیم.
